So sánh cách sử dụng PAC vàng chanh và sậm (nâu đỏ) trong quá trình keo tụ nước.

Thứ Năm, 31/07/2025

NGÔ XUÂN TRƯỜNG

So sánh chi tiết giữa PAC vàng chanh (dried powder) và PAC vàng sậm (roller) trong xử lý keo tụ nước. Phân tích tập trung vào các yếu tố kỹ thuật, hiệu suất ứng dụng và bối cảnh thực tế.

1. Quy trình sản xuất và đặc tính vật lý


Phương pháp sản xuất	Sấy phun (spray drying) ở nhiệt độ cao (>300°C), tốc độ bay hơi nhanh.	Sấy trống lăn (roller drying) ở nhiệt độ thấp hơn (100–150°C), thời gian tiếp xúc lâu.
Màu sắc	Vàng chanh nhạt (do ít tạp chất, hàm lượng sắt thấp <0.1%).	Vàng sậm/nâu nhạt (do tạp chất hữu cơ/vô cơ, hàm lượng sắt cao hơn 0.2–0.5%).
Kích thước hạt	Bột mịn (90% hạt <75 µm), tan nhanh trong nước.	Hạt thô/dạng vảy (kích thước 100–500 µm), tan chậm hơn.
Độ ẩm	Thấp (5–8%), dễ bảo quản.	Cao hơn (10–15%), dễ vón cục nếu ẩm.

2. Đặc tính hóa học


Hàm lượng Al₂O₃	Cao (28–30%), hiệu suất keo tụ tốt hơn trên đơn vị khối lượng.	Thấp hơn (25–28%), cần liều lượng cao hơn để đạt hiệu quả tương đương.
Độ bazơ (Basicity)	Trung bình (40–50%), phù hợp cho nước có độ đục cao.	Cao (60–75%), tối ưu cho nước có độ đục thấp hoặc chất hữu cơ cao.
Tạp chất	Ít muối clorua (<15%), giảm ăn mòn đường ống.	Nhiều muối clorua (18–22%) và oxit sắt, có thể gây đóng cặn.
Độ ổn định pH	Hoạt động tốt ở pH 6–8.	Hiệu quả hơn ở pH 7–9 do độ bazơ cao.

3. Hiệu suất keo tụ trong xử lý nước thải

a. Nước thải công nghiệp (độ đục cao, chất rắn lơ lửng >500 mg/L)

PAC vàng chanh:
- Ưu điểm: Tan nhanh, tạo keo tụ tức thì, phù hợp cho hệ thống xử lý lưu lượng lớn (ví dụ: nước thải dệt nhuộm, xi mạ).
- Nhược điểm: Cần điều chỉnh pH chính xác (6.5–7.5) để tránh kết tủa Al(OH)₃ dư.
- Liều lượng: 10–20 mg/L (tính theo Al₂O₃).
PAC vàng sậm:
- Ưu điểm: Tạo bông keo lớn hơn nhờ độ bazơ cao, giảm thời gian lắng.
- Nhược điểm: Tan chậm, cần thời gian khuấy trộn dài (3–5 phút), không phù hợp cho hệ thống lưu lượng biến động.
- Liều lượng: 15–25 mg/L (do hàm lượng Al₂O₃ thấp hơn).

b. Nước thải sinh hoạt/chất hữu cơ cao (COD >200 mg/L)

PAC vàng chanh:
- Hiệu quả trung bình trong loại bỏ chất hữu cơ (chỉ 40–50% COD).
- Phù hợp khi kết hợp với trợ keo tụ (polymer).
PAC vàng sậm:
- Ưu điểm vượt trội: Độ bazơ cao giúp trung hòa điện tích âm của chất hữu cơ (humic/fulvic acid), loại bỏ 60–70% COD.
- Lý tưởng cho nước thải chế biến thực phẩm, chăn nuôi.

4. Yếu tố vận hành và kinh tế


Chi phí	Cao hơn 15–20% do quy trình sản xuất phức tạp.	Rẻ hơn, nhưng liều lượng dùng nhiều hơn.
Bảo quản	Dễ hút ẩm, cần kho khô ráo.	Ít hút ẩm hơn, nhưng dễ vón cục nếu tiếp xúc không khí.
Lượng bùn thải	Ít hơn (do ít tạp chất).	Nhiều hơn 10–15% do tạp chất vô cơ.
Ứng dụng thực tế	Phù hợp nhà máy xử lý tự động hóa cao (ví dụ: hệ thống DCS).	Thích hợp cho nhà máy nhỏ, công suất thấp, không yêu cầu tốc độ xử lý nhanh.

5. Khuyến nghị ứng dụng

Chọn PAC vàng chanh khi:
- Xử lý nước thải công nghiệp có độ đục cao, lưu lượng lớn (ví dụ: dệt nhuộm, mỏ khoáng).
- Yêu cầu tốc độ keo tụ nhanh, giảm thời gian lắng.
- Hệ thống có khả năng kiểm soát pH tự động.
Chọn PAC vàng sậm khi:
- Xử lý nước thải giàu chất hữu cơ (chế biến thực phẩm, chăn nuôi).
- Nguồn nước có pH thiên kiềm (7.5–9.0).
- Ngân sách hạn chế, không yêu cầu tốc độ xử lý cao.

Lưu ý quan trọng từ kinh nghiệm thực tế

Kiểm tra trước khi sử dụng:
- Luôn thử nghiệm jar test với mẫu nước thải cụ thể để xác định liều lượng tối ưu. PAC vàng sậm có thể gây kết tủa sắt nếu nước thải chứa sulfide.
Kết hợp trợ keo tụ:
- PAC vàng chanh nên dùng kèm polymer cation để tăng tốc độ lắng. PAC vàng sậm ít cần trợ keo tụ hơn.
Theo dõi ăn mòn:
- PAC vàng sậm có hàm lượng Cl⁻ cao, cần kiểm tra định kỳ đường ống thép.

Kết luận: PAC vàng chanh phù hợp cho hệ thống hiện đại, xử lý nhanh; PAC vàng sậm tiết kiệm chi phí cho nước thải có chất hữu cơ cao. Lựa chọn phụ thuộc vào đặc tính nước thải và yêu cầu vận hành cụ thể. Trong 20 năm làm việc, tôi thường kết hợp cả hai loại để tối ưu hiệu suất và chi phí.

Danh mục