Natri bisunphat - NaHSO4 - Đức - Công nghiệp - 25kg

1. Tính chất lý hóa học của NaHSO₄

Công thức hóa học : NaHSO₄
Tên gọi : Natri bisunfat (sodium bisulfate) hoặc natri hydro sunfat.

Tính chất vật lý :

• Trạng thái : Tinh thể rắn, dạng bột hoặc hạt trắng.
• Khối lượng mol : 120,06 g/mol.
• Điểm nóng chảy : Khoảng 315 °C (phân hủy).
• Tính tan : Tan tốt trong nước, tạo dung dịch có tính axit mạnh do thủy phân:

  HSO4−​⇌H++SO42−​(Ka​≈1.2×10−2)

• pH dung dịch : Dung dịch 1M có pH khoảng 1,4 – 1,8.

Tính chất hóa học :

• Là muối axit , có tính axit mạnh do ion HSO₄⁻ phân ly một phần tạo H⁺.
• Phản ứng với bazơ:

  NaHSO4​+NaOH→Na2​SO4​+H2​O

• Phản ứng với muối cacbonat, bicacbonat:

  2NaHSO4​+Na2​CO3​→2Na2​SO4​+H2​O+CO2​

• Có thể tạo thành pyrosulfat khi nung:

  2NaHSO4​Δ​Na2​S2​O7​+H2​O

2. Ứng dụng công nghiệp của NaHSO₄

NaHSO₄ được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp nhờ tính axit mạnh, an toàn tương đối và giá thành thấp:

a. Trong xử lý nước và bể bơi

• Điều chỉnh pH nước, khử trùng (kết hợp với clo).
• Làm giảm pH trong bể bơi (thay thế HCl).

b. Trong công nghiệp thực phẩm

• Chất điều chỉnh độ chua (E514ii), dùng trong sản xuất bia, rượu vang.

c. Trong công nghiệp hóa chất

• Làm chất tạo axit trong phản ứng hóa học mà không cần dùng axit mạnh như H₂SO₄.
• Dùng trong sản xuất thuốc nhuộm, chất tẩy rửa.

d. Trong luyện kim (đặc biệt là kim loại màu và quý)

• Dùng để axit hóa dung dịch chiết , tẩy rửa thiết bị , hoặc chuẩn bị môi trường chiết chọn lọc .
• Trong một số quy trình thủy luyện (hydrometallurgy) , NaHSO₄ được dùng để điều chỉnh pH và tạo môi trường axit nhẹ – vừa cho quá trình hòa tách chọn lọc.

3. Vai trò của NaHSO₄ trong tách vàng (Au) khỏi quặng

Lưu ý quan trọng :
NaHSO₄ không phải là tác nhân hòa tan trực tiếp vàng như HCl, HNO₃ hay đặc biệt là dung dịch xyanua (NaCN) hay thiếc (thiosulfate) . Tuy nhiên, nó có thể đóng vai trò hỗ trợ trong một số quy trình xử lý quặng vàng, đặc biệt là:

a. Điều chỉnh pH trong quá trình chiết lỏng – lỏng hoặc xử lý trước chiết

• Trong các quy trình chiết vàng bằng dung môi (solvent extraction) hoặc tách kim loại cạnh tranh (như Cu, Fe), cần môi trường axit để ổn định ion kim loại.
• NaHSO₄ được dùng để axit hóa dung dịch mà không tạo ra ion Cl⁻ (nguy cơ ăn mòn thiết bị) như HCl, hoặc không quá mạnh như H₂SO₄ đậm đặc.
• Ví dụ: Trước khi chiết Au bằng LIX hoặc các tác nhân hữu cơ, người ta dùng NaHSO₄ để điều chỉnh pH xuống 1.5–2.5 nhằm loại bỏ ion cạnh tranh nhưng vẫn giữ Au ở dạng ổn định.

b. Trong quá trình xử lý quặng chứa sunfua

• Quặng vàng thường đi kèm với khoáng sunfua (pyrit FeS₂, chalcopyrit CuFeS₂...).
• NaHSO₄ có thể được dùng trong quá trình roasting axit hoặc thủy phân sunfua để phân hủy khoáng sunfua, giải phóng vàng tự do.
• Khi nung NaHSO₄, nó tạo ra SO₃ và H₂SO₄ tại chỗ:

  2NaHSO4​Δ​Na2​S2​O7​+H2​O(sau đoˊ)Na2​S2​O7​→Na2​SO4​+SO3​

  SO3​+H2​O→H2​SO4​

• H₂SO₄ sinh ra có thể phân hủy các khoáng sunfua , làm bộc lộ hạt vàng để dễ chiết sau này.

c. Làm chất trợ hòa trong quá trình leach gián tiếp

• Trong một số nghiên cứu mới về leach không xyanua , NaHSO₄ được dùng kết hợp với chất oxy hóa (như H₂O₂, O₃) hoặc muối sắt để tạo môi trường axit cho quá trình hòa tan kim loại nền (Cu, Zn, Fe), giúp tách biệt vàng dưới dạng không tan, từ đó dễ thu hồi bằng hấp phụ (than hoạt tính) hoặc kết tủa.

d. Ứng dụng trong tái chế điện tử (e-waste)

• Trong xử lý bo mạch điện tử chứa Au, Ag, Pd, người ta dùng hỗn hợp axit như HNO₃/HCl, nhưng để giảm tính ăn mòn và điều chỉnh pH , NaHSO₄ có thể được dùng như chất đệm axit.
• Sau khi hòa tách kim loại nền (Cu, Ni), NaHSO₄ giúp ổn định môi trường trước khi chiết vàng bằng tác nhân hữu cơ.

4. Ưu điểm và hạn chế của NaHSO₄ trong luyện kim vàng

5. Kết luận:  NaHSO₄ không phải là thuốc để tách vàng , nhưng nó là một công cụ hỗ trợ đắc lực trong các công đoạn xử lý trước (pre-treatment) , điều chỉnh môi trường , và tái tạo dung dịch .

• Không nên dùng NaHSO₄ như tác nhân chính để hòa tan vàng – vàng chỉ tan trong môi trường xyanua, thiosulfate, halogen, hoặc nước cường thủy.
• Tuy nhiên , trong các quy trình thủy luyện tiên tiến , xử lý quặng phức tạp , hoặc tái chế , NaHSO₄ là lựa chọn an toàn và hiệu quả để điều chỉnh pH, phân hủy sunfua, hoặc loại bỏ kim loại nền.